ริ้วรอยบนใบหน้า

ริ้วรอยบนใบหน้า

ริ้วรอย คือ รอยย่นตามส่วนต่างๆของใบหน้า เช่น บริเวณหน้าผาก ตีนกา ระหว่างคิ้ว รอยย่นจมูก อาจพบได้ตั้งแต่เป็นรอยบาง ๆ ตอนขยับหน้า จนกระทั่งเป็นรอยลึกถาวรแม้ไม่ได้แสดงสีหน้า ซึ่งริ้วรอยเป็นสัญญาณบ่งบอกถึงความเสื่อมสภาพของผิวหนังของเรา

เมื่ออายุมากขึ้น โครงสร้างของผิวหนังและกระดูกบริเวณใบหน้าจะมีการเปลี่ยนแปลงไป ได้แก่ ผิวชั้นหนังกำพร้าบางลง ไขมันใต้ผิวหนังลดลง คอลลาเจนและเส้นใยที่สร้างความยืดหยุ่นให้ผิวหนังลดลง กระดูกใบหน้าบางและทรุดตัวลง เกิดเป็นริ้วรอยและร่องลึกตามใบหน้า

เพศหญิงมักเกิดริ้วรอยได้ง่ายกว่าเพศชายเนื่องจากฮอร์โมนเพศหญิงที่ลดลง และผิวหนังผู้หญิงสามารถผลิตไขมันได้น้อยกว่า นอกจากนี้คนผิวขาวมักเกิดริ้วรอยได้ง่ายกว่าคนผิวสีคล้ำ

แต่ละคนจะเกิดริ้วรอยมากน้อยไม่เท่ากัน ปัจจัยภายนอกที่กระตุ้นให้เกิดริ้วรอยมากขึ้น ได้แก่ แสงแดด มลภาวะ การสูบบุหรี่ และการขยับใบหน้าเพื่อแสดงสีหน้าบ่อยๆ 

ริ้วรอยแบ่งเป็น 2 ชนิด คือ ริ้วรอยที่เกิดขึ้นขณะขยับใบหน้า (dynamic wrinkle) และ ริ้วรอยที่เห็นแม้ไม่มีการขยับผิว(static wrinkle) โดยการรักษาริ้วรอยในแต่ละประเภทจะตอบสนองต่อการรักษาที่ต่างกัน

ริ้วรอยที่เกิดขึ้นขณะขยับใบหน้า สามารถรักษาได้ด้วยการฉีดสารโบทูลินั่ม ท็อกซิน(botulinum toxin)

โดย botulinum toxin มีฤทธิ์ทำให้ลดการขยับของกล้ามเนื้อบริเวณที่ฉีด มีผลให้ริ้วรอยบริเวณนั้นลดลง ฤทธิ์ของยาจะอยู่เพียงชั่วคราวเป็นระยะเวลาประมาณ 4-6 เดือน ตามแต่ขนาดและวิธีการฉีด

ริ้วรอยที่เห็นแม้ทำหน้าปกติ การรักษาจะทำได้ด้วยวิธีที่ต่างออกไปและอาจต้องใช้การรักษาหลายอย่างร่วมกัน เช่น การฉีดสารเติมเต็มหรือการฉีดฟิลเลอร์ (fillers), การเลเซอร์ชนิดต่าง ๆ, HIFU (high intensity focused ultrasound), การใช้คลื่นวิทยุ (radiofrequency) เป็นต้น ในคนที่มีริ้วรอยมากและไม่ตอบสนองต่อการรักษาด้วยวิธีข้างต้น อาจต้องใช้การผ่าตัดร่วมด้วย

การป้องกันริ้วรอยทำได้โดยการป้องกันสิ่งกระตุ้นที่มาทำลายผิว เช่น การป้องกันผิวจากแสงแดด การรับประทานหรือการทาสารต้านอนุมูลอิสระ เช่น การรับประทานวิตามินซี, คิวเทน, แอสทราเซนทีน, การทายาวิตามินเอ และการทากรดผลไม้ เป็นต้น

พญ. ปุนญนันท์ บุญชญา